Vrij voor anker gaan - Hoe werkt dat?

Soms is een haven vol of heb je helemaal geen zin om een haven in te gaan omdat er een prachtige baai om de hoek is. Dan is de verleiding groot om daar gewoon je anker uit te gooien en te genieten van de rust (en waarschijnlijk een hele mooie sterrenhemel!) in die baai om de hoek. Maar hoe zorg je er nou voor dat je boot dan goed ligt? Hoe weet je of je anker ‘pakt’ en dat je dus met een gerust hart kunt gaan slapen?

De voorbereiding

Een goede voorbereiding is immers het halve werk…

Ga op zoek naar een plek waar het niet te diep is. Vijf tot tien meter is ideaal. Check ook of het diep genoeg is in een cirkel van zo’n 50m rondom je geplande plek. Dit in verband met de draaicirkel van je boot, als je straks je anker en ketting hebt laten zakken. Kijk ook goed naar je omgeving en houd rekening met de draaicirkels van andere jachten.
Zorg dat er iemand op het voordek staat die het anker bedient en dat je van te voren tekens afspreekt om mee te communiceren. Zodra de ankerlier draait, maakt dit veel lawaai en wil je niet naar elkaar hoeven te schreeuwen wanneer degene op het voordek de ketting moet stoppen, ophalen of laten zakken.

De manoeuvre

Laat je anker zakken en vaar rustig achteruit terwijl je dit doet. Probeer de snelheid aan te houden gelijk aan de snelheid van waarmee de ankerlier de ketting uitrolt. Stationair achteruit is in principe een goede leidraad. Hiermee voorkom je dat je ankerketting in een hoopje op de bodem terechtkomt. Geef genoeg ketting, het liefst alles (op een paar meter na). In veel plekken is dit natuurlijk niet haalbaar vanwege je omgeving, maar onthoud dat hoe meer ketting je uit hebt liggen, hoe kleiner de kans is dat je anker gaat krabben. Ga altijd uit van minimaal 3x de diepte + de lengte van je schip. Voorbeeld: als je ankert in 8 meter diepte met een 43ft jacht, dan betekent dit dus 3 x 8m + 13m = minimaal 37 meter ketting.
Zodra je genoeg ketting hebt laten lopen, geef je het signaal naar het voordek om te stoppen met ketting geven. Je blijft achteruit varen, om te kijken of je anker pakt. Als je anker goed pakt en je hebt genoeg ketting uitliggen, zul je zien dat je zelfs met vol gas achteruit geen beweging meer in je jacht krijgt. Zolang je jacht nog verder naar achteren blijft bewegen, lig je dus nog niet goed!
Wanneer je zeker weet dat het jacht niet meer naar achteren beweegt en het gas eraf haalt, zul je zien dat je jacht weer een stukje naar voren verplaatst door het gewicht van de ketting. Dit is normaal.

Checken maar!

Peil altijd direct waar je ligt. Neem een aantal vaste punten op de wal en schat de afstand en richting in. Blijf dit geregeld doen en check of dit hetzelfde blijft. Zo kun je bepalen of je locatie verandert. Een andere optie is natuurlijk om op de plotter (of zelfs in Google Maps) je locatie op te slaan en te kijken of je verplaatst ten opzichte van die locatie.
In veel baaien kun je met een snorkel even controleren of je anker goed ligt ingegraven. Dit geeft je een hoop meer rust, mocht je hier willen overnachten. Als het anker maar een klein stukje ligt ingegraven, kun je proberen om even flink gas achteruit te geven, zodat het anker dieper ingegraven komt te liggen.
In de meeste plotters kun je een ‘ankeralarm’ instellen. Deze gaat piepen wanneer je verder dan bijvoorbeeld 30 meter (dit is in te stellen, maar 30 meter is een goede afstand) van je plek bent verplaatst. Lig je dichter bij de rosten of kade dan 30 meter, dan stel je vanzelfsprekend een kortere afstand in.
Als laatste, maar zeker niet onbelangrijk: maak een duidelijk plan voor wanneer het weer toch verandert. In het donker ziet een baai er namelijk heel anders uit dan wanneer het licht is. Zoek daarom van te voren op wat je uitwijkmogelijkheden zijn en schrijf alvast de te varen koers op en eventuele lichten die je zou moeten zien. Wanneer de wind opsteekt zul je niet het enige jacht zijn dat de baai verlaat. Een duidelijk plan vooraf, zodat je weet wat je te doen staat, zal je op zo’n moment zeker helpen.

PS. het anker op de foto is dus niet goed ingegraven, zoals de schildpad ook al aanwijst…